Κ υνηγώντας τον ξάστερο ουρανό με σύμμαχο ένα τηλεσκόπιο.
Είναι μία από τις παλαιότερες απολαύσεις που προκαλούν δέος στους αμφιβληστροειδείς και τη ψυχή των ανθρώπων. Η αστροπαρατήρηση δεν αποτελεί μία απλή θέαση των αστεριών που κοσμούν τον ουρανό. Οι έναστροι ουρανοί, πεντακάθαροι και ομοιογενείς, ανέκαθεν συνιστούσαν πόλο έλξης για τους θαλασσοπόρους, τους εξερευνητές, όσους επιθυμούν να έρθουν σε επαφή με ένα άλλο αστρικό σύμπαν χωρίς να κάνουν βήμα.
Δεν είναι τυχαίο ότι πλέον η συγκεκριμένη δραστηριότητα εντάσσεται στο κύμα του εναλλακτικού τουρισμού, με αρκετούς ταξιδιώτες να μεταπηδούν από τον τόπο διαμονής σε χώρα του εξωτερικού με στόχο να παρατηρήσουν προσεκτικά τα αστέρια και να θαυμάσουν τα παιχνίδια που συντελούνται στον – όχι και τόσο πια – μακρινό ουρανό. Μάλιστα, η αυξημένη ζήτηση των τελευταίων ετών απελευθέρωσε το εν λόγω σπορ επιτρέποντας στην αστροπαρατήρηση να συντελείται ακόμη και ερασιτεχνικά εκτός οργανωμένων πλανηταρίων και πάρκα με μεγάλα τηλεσκόπια.
Ερασιτεχνική αστροπαρατήρηση: Πώς μπορεί να γίνει με επιτυχία;
Η κατάλληλη ώρα
Μπορεί στα μάτια ενός παθιασμένου ερασιτέχνη κάθε στιγμή να είναι για την αστροπαρατήρηση ιδανική, όμως, αυτή η σκέψη δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Και δημιουργεί προβλήματα. Οι ειδικοί ταξιδιωτικοί σύμβουλοι εκτιμούν ότι, για βέλτιστη ορατότητα, ο ταξιδιώτης θα πρέπει να επιλέξει τις ημέρες κατά τη διάρκεια της νέας σελήνης, καθώς και πριν και μετά από αυτή τη φάση του φεγγαριού, μιας και η πανσέληνος με το δυνατό φως δυσχεραίνει την παρατήρηση αστεριών.
Αποκωδικοποίηση των αστεριών
Δεν είναι όλα τα αστέρια ίδια. Για αυτό, το πρώτο βήμα επιτυχίας συνίσταται στην ικανότητα μας να τα αναγνωρίσουμε πριν τα παρατηρήσουμε. Ουσιαστικά, η εικόνα του ουρανού αποτελεί έναν καμβά δημιουργημένο σαν παζλ από αστέρια. Βασική διάκριση είναι αυτή του πλανήτη από τα αστέρια. Καθώς ο χειμώνας φεύγει και η άνοιξη πλησιάζει, ο Ωρίωνας χάνεται στο δυτικό ορίζοντα και ο Λέοντας ανατέλλει, για να αντικατασταθεί από το θερινό τρίγωνο και αυτό με την σειρά του από το παραλληλόγραμμο του Πήγασου όταν έρθει το φθινόπωρο. Η ουσία έγγειται στο να εστιάσεις στην αναγνώριση των φωτεινότερων αστεριών και στα πιο γνωστά σχήματα, όπως η Μεγάλη Άρκτος, η Κασσιόπη, ο Πήγασος, ο Ωρίωνας, ο Ταύρος, οι Δίδυμοι. Δύο τρεις αστερισμοί ανά εποχή αρκούν.
Πρώτα κυάλια, μετά τηλεσκόπιο
Αν και η κλασική εικόνα αστροπαρατήρησης κρίνει απαραίτητη τη χρήση τηλεσκοπίου, η ερασιτεχνική ματιά τη χρίζει περιττή. Και αυτό, διότι χρειάζεται να γνωρίζεις και να περάσεις μερικά στάδια μέχρι τη στιγμή εκείνη που θα διαθέτεις την τεχνογνωσία της παρατήρησης μέσα από τα αστέρια. Μέσα από τα κυάλια μπορείς να παρατηρήσεις αρκετά από τα… αξιοθέατα του ουρανού, όπως την επιφάνεια της σελήνης, τα φεγγάρια του Δία, διπλά αστέρια, αστρικά σμήνη, νεφελώματα, ακόμη και μερικούς γαλαξίες.
Βρες την ομάδα σου
Σχεδόν σε κάθε προορισμό – οπότε και κοντά στο σπίτι σου – υπάρχουν οργανωμένες ομάδες παρατήρησης αστεριών ή έστω λέσχες αστρονομίας. Ο λόγος διττός και πρακτικός. Αφενός, θα σε βοηθήσουν σε οποιαδήποτε απορία. Αφετέρου, θα σε βάλουν σε πρόγραμμα, καθώς σε αυτό το επίπεδο η αστροπαρατήρηση γίνεται οργανωμένα σε ώρες που ο ουρανός δηλώνει πρόθυμος να κάνει το δικό του αστρικό παιχνίδι.
Προσοχή στην αστροφωτογράφιση
Μπορεί το θέαμα που αντικρίζει κανείς μέσα από τα κυάλια ή το τηλεσκόπιο να είναι μαγευτικό, όμως, αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συμβεί και στη φωτογραφία που θα δοκιμάσει κάποιος να τραβήξει. Και αυτό, διότι η σωστή φωτογράφιση των άστρων και του ουρανού απαιτεί αναμονή αρκετών λεπτών, άρτια εστίαση και σωστή οπτική του κάθε άστρου στον φωτεινό ουρανό. Και σωστή στήριξη του τηλεσκόπιου, καθώς μία μόνο κίνηση αρκεί για να αλλοιώσει το αποτέλεσμα.
Υπάρχουν σημεία στην Ελλάδα ιδανική για αστροπαρατήρηση;
Η απάντηση είναι – ευτυχώς – καταφατική. Μπορεί η οργανωμένη της εκδοχή να είναι περιορισμένη ως προς τον αριθμό, είναι όμως αρκετά απλωμένη σε πολλά σημεία της χώρας.
Θεσσαλονίκη
Στον Τρίλοφο, την περιοχή της συμπρωτεύουσας όπου η θέα σε γοητεύει, βρίσκεται το τηλεσκόπιο που θα σου προσφέρει ένα ταξίδι μέχρι τα αστέρια. Λίγα λεπτά έξω από την πόλη, διοργανώνονται εκδρομές αστροπαρατήρησης αξιοποιώντας το αδιαμφισβήτητο ατού της περιοχής να βρίσκεται μακριά από τη φωτορύπανση της συμπρωτεύουσας.
Ορεινή Νάξος
Στην ορεινή πλεύρα του μεγαλύτερου νησιού των Κυκλάδων, οι ουρανοί είναι σκοτεινοί και τα άστρα φωτεινά. Δημιουργούν μία συνθήκη ιδανική, δηλαδή, για αστροπαρατήρηση. Λαμβάνοντας υπόψιν τη συνεχή αυξανόμενη ζήτηση, ξενοδοχειακά καταλύματα προσφέρουν εξοπλισμό αστροπαρατήρησης στο πακέτο παροχών τους.
Πετρίλο Καρδίτσας
Επιστροφή στην ηπειρωτική χώρα και στη Θεσσαλία. Σε περιόδους μακρινές από τις καταστροφικές πλημμύρες, το Πετρίλο Καρδίτσας αναδεικνυόταν στο νούμερο ένα προορισμό της περιφέρειας για κυνήγι αστέρων. Μία μοναδική εμπειρία με άρτια οργάνωση και εξειδικευμένο εξοπλισμό.
Εκτός, όμως, από τις προαναφερθείσες περιοχές, ευκαιρίες οργανωμένης αστροπαρατήρησης προσφέρουν ανά διαστήματα και οι Σύλλογοι Ερασιτεχνικής Αστροπαρατήρησης ανά περιοχή.
Αγρίνιο
Αστρονομική και Αστροφυσική Εταιρεία Δυτικής Ελλάδας
Αθήνα
Ελληνική Αστρονομική Ένωση
Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας
Βόλος
Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος
Θεσσαλονίκη
Όμιλος Φίλων Αστρονομίας
Θράκη
Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης
Κάσος
Παράρτημα Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος Κάσου
Καστοριά
Σύλλογος Ηλιακών και Πλανητικών Παρατηρητών Καστοριάς
Κατερίνη
Παράρτημα Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος Κατερίνης
Κέρκυρα
Αστρονομική Εταιρεία Κέρκυρας
Κύπρος
Αστρονομική Εταιρεία Κύπρου
Λέσβος
Αστρονομική Εταιρία Βορείου Αιγαίου “Γαλιλαίος”
Νάουσα
Παράρτημα Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος Νάουσας
Ναύπλιο
Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Αργολίδας
Πάτρα
Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας Ωρίων
Σέρρες
Αστροπύλη Σερρών
Σπάρτη
Αστρονομική Ένωση Σπάρτης
Φθιώτιδα
Σύλλογος Ερασιτεχνών Αστρονόμων Φθιώτιδας
Φλώρινα
Παράρτημα Εταιρείας Αστρονομίας και Διαστήματος Φλώρινας
Χαλκίδα
Εταιρεία Αστρονομίας Χαλκίδας
Χανιά
Σύλλογος Φίλων Αστρονομίας Κρήτης
