Τ ο Terra Magazine φέρνει στο προσκήνιο την σκοτεινή πλευρά της πιο λαμπερής περιόδου.
Λαμπιόνια και φωτάκια που δεν σταματούν να αναβοσβήνουν. Δέντρα (παν)ύψηλα και σπουδαία σεταρισμένα με στολίδια σε λευκές, χρυσές, μεταλλικές αποχρώσεις. Μουσική δυνατή και άκρως εορταστική. Τραπέζια οικογενειακά με αύρα ιεροτελεστική προκειμένου το “Καλή Χρονιά” να ακουστεί. Δώρα τυλιγμένα σε ευφάνταστα αμπαλάζ. Ποσότητες φαγητού που ξεπερνούν το κανονικό – μη σου πω και το πολύ. Τα Χριστούγεννα είναι γεμάτα από αυτές τις εικόνες.
Από τις αναμνήσεις που χαράζονται στο νου μέσα από την υπερβολή του χαρακτήρα τους. Μέσα από αυτό το κάτι – πολύ – παραπάνω που μπορεί να ευφραίνει καρδίαν, όμως, δεν κάνει και τόσο καλό στο σημαντικότερο σπίτι όλων. Το περιβάλλον. Σύμφωνα με όσα αναφέρει πρόσφατη μελέτη του Stanford University, τα περιβαλλοντικά απόβλητα που καταμετρώνται από τα τέλη Νοεμβρίου μέχρι το φινάλε του έτους αυξάνονται κατά 25% σε υπολογισμένο μέσο όρο. Μήπως, όμως, αυτό δεν είναι το μόνο ανησυχητικό όσον αφορά τις γιορτές;
Χριστούγεννα και Food Waste: Μία σχέση δυνατή, αλλά καθόλου για εμάς θετική
Όπως υποστηρίζει μία πρόσφατη έρευνα, τα Χριστούγεννα σπαταλάμε τρόφιμα αξίας περίπου 64 εκατομμυρίων λιρών, δηλαδή 7 εκατομμύρια τόνους. Ο όμιλος GWP Group αναλύει περαιτέρω το θέμα αυτό, αναφέροντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πετάει 2 εκατομμύρια γαλοπούλες, 5 εκατομμύρια χριστουγεννιάτικες πουτίγκες και 74 εκατομμύρια κρεατικά με την ανακύκλωση αυτών των αποβλήτων σε ενέργεια να δύναται να τροφοδοτήσει ένα μέσο βρετανικό σπίτι για περίπου 57 χρόνια. Το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων δεν υφίσταται μόνο τα Χριστούγεννα. Όσο περισσότερο τρώμε, τόσο περισσότερα πιθανά απόβλητα δημιουργούνται, Παρόλα αυτά, είναι σαφές ότι η εορταστική περίοδος συμβάλλει αρνητικά σε μια ήδη άσχημη κατάσταση.
Η σπατάλη τροφίμων δεν αφορά μόνο το τελικό προϊόν. Το να πετάξετε κάτι σημαίνει ότι πετάτε επίσης τη διαδικασία καλλιέργειας και παραγωγής του συγκεκριμένου προϊόντος. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι πετάτε μια μη φαγωμένη γαλοπούλα. Δεν είναι μόνο το ίδιο το κρέας που καταλήγει χωρίς δεύτερη σκέψη στον κάδο απορριμμάτων, αλλά και όλα όσα χρειάστηκαν για να φτάσει στον φούρνο σας: η εκτροφή, η διατροφή, η φαρμακευτική αγωγή, η σφαγή, η συσκευασία, η διανομή και η ψυχρή αποθήκευση του ζώου. Μετά είναι και τα ορυκτά καύσιμα που χρησιμοποιούνται για να έρθει η γαλοπούλα στον προορισμό της, να ψυχθεί και να μαγειρευτεί. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το περιβάλλον επιβαρύνεται και όσο το πλεονάζον φαγητό βρίσκεται στον κάδο. Όταν τα τρόφιμα αποσυντίθενται μέσα σε σακούλες απορριμμάτων σε μια χωματερή, απελευθερώνουν μεθάνιο. Το μεθάνιο είναι ένα αέριο του θερμοκηπίου 28 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα, κάτι που σημαίνει ότι τα πράγματα για το περιβάλλον μόνο θετικά δεν είναι.
Δώρα, όχι όμως για το περιβάλλον
Η προσφορά και η παραλαβή δώρων αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της χριστουγεννιάτικης παράδοσης, πράγμα που σημαίνει ότι το ίδιο ισχύει και για το χαρτί περιτυλίγματος και τη συσκευασία. Δέκα χιλιάδες τόνοι πλαστικού σπαταλώνται άσκοπα κάθε χρόνο κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Το χαρτί περιτυλίγματος δεν είναι επίσης πάντα ανακυκλώσιμο. Παράλληλα, το μεταλλικό ή το γυαλιστερό χαρτί έχουν υψηλή διάρκεια ζωής.
Ποιες είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των χριστουγεννιάτικων καρτών;
Η εκτύπωση, η συσκευασία, η αποστολή και η απόρριψη των χριστουγεννιάτικων καρτών έχει επίσης περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η Envirotech αναφέρει ότι περίπου το 33% των χριστουγεννιάτικων καρτών δεν ανακυκλώνεται. Ο Mark Hall της Business Waste εξηγεί ότι ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι ανακυκλώσιμες, αυτό δεν ισχύει πάντα, κάτι που δυσχεραίνει – μεταξύ άλλων – και τη διαδικασία της ορθής ανακύκλωσης.
Φυσικό ή τεχνητό δέντρο: Έχει διαφορά;
Περισσότερα από 25 έως 30 εκατομμύρια χριστουγεννιάτικα δέντρα πωλούνται στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Χριστουγεννιάτικων Δέντρων. Και ενώ τα πλαστικά χριστουγεννιάτικα δέντρα μπορεί να είναι ελκυστικά για όσους επιθυμούν να τα επαναχρησιμοποιούν χρόνο με το χρόνο, τα υλικά από τα οποία κατασκευάζονται μπορεί να μην τα καθιστούν και την καλύτερη επιλογή. Μια μελέτη του 2009 από την Ellipsos, μια καναδική εταιρεία συμβούλων βιώσιμης ανάπτυξης, διαπίστωσε ότι τα πλαστικά χριστουγεννιάτικα δέντρα περιέχουν PVC, ένα τοξικό καρκινογόνο που είναι δύσκολο να απορροφηθεί από την ατμόσφαιρα.
Το πρόβλημα είναι ότι, μόλις τα δέντρα απορριφθούν, το πλαστικό θα χρειαστεί πιθανότατα χιλιάδες χρόνια για να διασπαστεί, ενώ οι αποθήκες χριστουγεννιάτικων δέντρων απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και απελευθερώνουν καθαρό οξυγόνο, σύμφωνα με την Εθνική Ένωση Χριστουγεννιάτικων Δέντρων των ΗΠΑ.
Τα πρόσθετα λαμπιόνια μπορεί επίσης να είναι επιβλαβή για το περιβάλλον. Ο White προειδοποιεί να μην αφήνετε τα φώτα -τόσο εκείνα που βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους όσο και εκείνα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο- αναμμένα όλη μέρα και νύχτα, παρά το πόσο όμορφα μπορεί να είναι. Οι οικογένειες μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας από τα χριστουγεννιάτικα φώτα, μεταβαίνοντας σε φώτα LED, τα οποία καταναλώνουν έως και 95% λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια από τα παραδοσιακά φώτα, σύμφωνα με την Clean Air Partnership. Οι λάτρεις της εορταστικής διακόσμησης μπορούν επίσης να δώσουν τη θέση τους σε φυσικά, βιοδιασπώμενα στολίδια, όπως βατόμουρα, ποπ κορν, λουλούδια.
Ταξίδι με εισιτήριο τη θαλπωρή
Οι μεταφορές είναι η νούμερο ένα πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με τις γιορτές, δηλώνει ο White. Περισσότεροι από τους μισούς Αμερικανούς σχεδίαζαν να ταξιδέψουν κατά την περίοδο των διακοπών του 2022, σύμφωνα με τις ετήσιες μελέτες διακοπών της PricewaterhouseCoopers, που δημοσιεύθηκαν τον Οκτώβριο. Πρόκειται για μια τεράστια αύξηση από το 33% των ανθρώπων που σχεδίαζαν να ταξιδέψουν για τις διακοπές το 2019, πριν από την πανδημία, σύμφωνα με την PWC.
Όσοι ανησυχούν για το ανθρακικό τους αποτύπωμα θα πρέπει να εξετάσουν ποια μέθοδος μεταφοράς ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες τους και απελευθερώνει τις λιγότερες εκπομπές. Η οδήγηση έχει λιγότερες επιπτώσεις από τα αεροπορικά ταξίδια, ενώ τα ταξίδια με λεωφορεία και τρένα έχουν λιγότερες επιπτώσεις από την οδήγηση με τη σειρά τους, δήλωσε ο White. Μάλιστα, η πρόταση να περιοριστεί η οδήγηση όσο το δυνατόν περισσότερο κατά τη διάρκεια των διακοπών βασίζεται στην ιδέα των οργανωμένων ταξιδιών με αρκετά άτομα εντός του ίδιου οχήματος.
Τελικά, πόσο λαμπερά είναι τα Χριστούγεννα; Σίγουρα, αρκετά. Όμως, εναλλακτικές υπάρχουν. Αρκεί ο καθένας από εμάς να προβάλλει το συλλογικό έναντι του ατομικού.
